Bende herkes gibi bu konuda sürekli kaynak arıyor ve okuyarak öğrenmeye çalışıyorum. Hiç bilmeyenlerin bu tarz basit anlatımla başlaması çok daha hızlı öğretici olur inancındayım. O nedenle beğendiğim bu yazıyı orjinal metin linkini de altında ekleyerek paylaşmak istedim,keyifli okumalar.
Merkeziyetsiz Özerk Organizasyon anlamına gelen DAO, üyeleri tarafından yönetilen,internet tabanlı,blok zinciri kaynaklı,yatırımcı odaklı bir risk sermayesi fonu organizasyonudur. Özünde, gelecekteki tüm projeler için merkezi olmayan bir iş modeli sağlama hedefi vardır. Mark Cuban DAO ları “kapitalizm ve ilerlemeciliğin nihai birleşimi” olarak adlandırıyor.(Burada) Önemli bir husus, tüm kodun açık kaynak olmasıdır. Bu, otomatik bir kitle kaynaklı karar verme sürecine sahip olarak insan hatasını, manipülasyonu ve üçüncü tarafları ortadan kaldırmak amacıyla yapılır. Bir şirketin aksine, DAO’lar, tüm üyelerin uygulanan herhangi bir değişiklik için oy kullanmasına izin veren demokratikleştirilmiş yapılara sahiptir. DA organizasyonu şeffaf hesaplama kuralları ile temsil edilir, internet üzerinden dijital deftere sabitlenir, zaman damgası ile sahteciliğe karşı sağlamlaştırılır ve dağıtılmış bir veritabanı olarak yayılır. DAO, üyeler tarafından kontrol edilir; hiçbir yöneticiye veya başa ihtiyaç yoktur. Bitcoin özünde, programlanmış kurallara ve rızaya dayalı protokol yoluyla işlevsel özerkliğe sahip ilk tam işlevsel DAO’dur; madenciler ve düğümler, destek yoluyla oylamayı işaret eder. DAO’ların gerçekten dört şeye ihtiyacı vardır;
- Bir dizi kural,
- Bir fon belirteci(Token,NFT vb),
- Oy hakkı hükümleri,
- Açık bir yapı ve yol haritası
Bir DAO’nun Oluşturulması:
İlk adım; Bir kez başlatıldığında kuralların yalnızca kodlanmış yönetişim sistemi tarafından değiştirilebileceği akıllı bir sözleşme oluşturulur.
İkinci adım; fon kaynakları belirlenmeli ve yönetim devreye sokulmalı, genellikle oy haklarıyla gelen token satışı yoluyla finanse edilmelidir.
Üçüncü adım; blokzincirinde akıllı sözleşmeyi dağıtın ve bundan sonra belirteç sahipleri gelecekteki organizasyona karar verecek. Geliştiricilerin diğer paydaşlardan daha fazla etkisi yoktur.
Bir DAO’ya nasıl katılabilirsiniz ?
Sadece fon belirteçlerine(NFT,Token vb) yatırım yapın ve bum, katıldınız. Az önce satın aldığınız akıllı sözleşme jetonu veya NFT’si, DAO’nun kurallarını belirler, büyük olasılıkla oy haklarını almak ve operasyonları etkilemek için jetonu veya NFT’yi DAO’ya yatırmanız gerekir. Bu genellikle yönetişim tekliflerine karar verilerek ve yaratılarak yapılır. Teklif oluşturmak için stake etmeniz gerektiği gerçeği, spam tekliflerini önlemektir ve yalnızca (tipik olarak) teklifler, paydaşların çoğunluğu onaylarsa (DAO başına farklı yüzde çoğunluk; akıllı sözleşmede belirtilir) geçer.
Amaç ne? ihtiyaç nerede?
Hepimiz internetin yerlisi değil miyiz, yoksa yakında öyle mi olacağız? DAO’lar, geleneksel şirketlere kıyasla teknolojik avantajlara sahip internet tabanlı kuruluşlardır. Klasik kurumsal hiyerarşiden daha yüksek bir güven düzeyine sahipler ve bunu adım adım geliştiriyorlar. Yalnızca şeffaf olan, dolayısıyla herhangi bir zamanda denetlenebilir ve doğrulanabilir olan açık kaynak koduna güvenilmesi gerekir. Bu, bir grup ile grup adına kararlar verenler arasında bir öncelikler çatışmasının olabileceği ekonomik ilke-aracı-ikilemini çözer. Cevap, teşviklerin uyumlu olduğu topluluk yönetişimidir. Hayırsever DAO’lar bile var,NFT yatırımı için olanlar var,Siyahi kadınları ve tekil sanatçıları desteklemek için olanlar var,özel sosyal kulüp gibileri var ve son olarak kar amaçlı iş geliştirmeleri var. Serbest çalışan taraflı DAO ağlarını bile gördüm.
DAO örnekleri: Aragon, MakerDAO (MKR), DAOstack, DASH, JennyDAO, Jelurida, SharkDAO, DAOhaus, RaidGuild, Proof Of Humanity, Opolis, BanklessDAO, MolochDAO.
DAO’ların Dezavantajları?
Hiçbir kuruluş mükemmel, merkezi olmayan veya özerk değildir. Bu, yasallık, güvenlik ve yapısal konularla ilgili eleştiriler almaya devam eden son derece yeni bir teknolojidir. Bir DAO birden fazla yargı alanına dağıtılabildiğinden yasal bir çerçeve yoktur. 2016'da olduğu gibi, ‘DAO’nun çöküşünü duymuş olabilirsiniz. ‘DAO’ Ethereum’da piyasaya sürüldü ve ETH’de (o zamanki en büyük kitle fonlaması çabası) 150 milyon dolar topladı, ancak birkaç gün sonra geliştiriciler,kötü niyetli kişilerin fonları boşaltmasına izin verecek bir açık olduğunu dile getirdiler ve bunu düzenlemek için çabalarken 60 milyon dolar değerinde ETH bu açık sebebiyle kaybedildi.O zamanlar, dolaşımdaki tüm ETH’nin %14'ü ‘DAO’ya yatırıldı. Kaos başladı ve ETH’ye bir hardfork uygulandı. Aynı fikirde olmayanlar, Ethereum Classic veya ETC olarak bilinen ETH ağının daha eski bir sürümünü desteklemek için harekete geçti. Sözleşme çerçevesindeki herhangi bir boşluk lansmandan önce kapatılmazsa, potansiyel hırsızlık ve para kaybına yol açabilirdi. Tam bir D & A organizasyonu diye bir şey yoktur. Yönetişime bağlı olarak, yalnızca çeşitli ademi merkeziyetçilik düzeyleri vardır. Ağın bağımsız ancak eşit ağ aktörleri olsa da, akıllı sözleşme kurallarının kendisi her zaman merkezi bir doğrudan özerklik kaybı olacaktır; mimari ve coğrafi olarak merkezi olmayan belki evet ama mantıksal olarak protokolde merkezileştirildi. Kodun yükseltilmesi genellikle kodun tekno-yasal karmaşıklıklarını anlayan ve bu nedenle bir merkezileştirme noktası olan uzmanlara devredilir.
DAO’ların Geleceği?
DAO’ların endüstride devrim yaratma ve bir bütün olarak kurumsal yapılanma için yıkıcı bir güç olma potansiyeline rağmen, güvenlik ve yasallık sorunlarıyla karşı karşıya olduklarını da kabul etmemiz gerekli. Hepimizin bildiği gibi SEC, bazı blockzincir tabanlı şirketlerin kayıt dışı menkul kıymetler için yasa dışı teklifler yapmış olabileceğini iddia ediyor. Ayrıca, yeni yatırımcılarda kripto para birimleri hakkında bir anlayış eksikliği var, buna yatırım yapma konusunda iyi hissetmek için akıllı sözleşme içindeki hesaplama altyapısını ve fikir birliği mekanizmalarını anlamak için gereken teknik yeterlilikten bahsetmiyorum bile. Yine de her şey kötü değil, Wyoming, DAO’ları tüzel kişilik olarak tanıyan ilk eyalet oldu. Bir finansal kuruluş, ekosistemin yönetim altındaki toplam varlıklarının (AUM) 12.8 milyar dolar olan yaklaşık 186 DAO olduğunu söylüyor.
Bir yerde, bazı iş toplantı odalarında, insanlar kendi kendine giden arabaları, otonom taksi şoförlerinin DAO’larına nasıl entegre edeceklerini bulmaya çalışıyorlar. Bir Uber çağrısı yaparsınız ve o gelir, şirket yok, sadece kod gelir.
Sizce de çok iyi değil mi ??
Sevgili Jxntb733'nin bahsettiği DAO kültürünün aslında çoktan içinde yer aldığımızı yukarıdaki yazısından çok rahat anlayabiliriz. Nereye,nelere evrilebileceğimizle ilgili herkesin mutlaka yorumu var ancak daha önemli bir nokta şu ki,bu yorum yapanların arasında biz olabilecek miyiz? Ben bu alanın dışında bir yorumla yazıyı tamamlayıp belki milimetrik hesaplarla okuyuculara yeni bir şeyler düşündürme çabasına giriyorum ve diyorum ki; her alanda toplumların partizanlaştırılması tam anlamıyla köleleştirme, pasifize etmenin en kolay yoludur. Ve maalesef biz toplum olarak bu partizanlığı her alanda en derinimizde hissediyoruz. Futbol,siyaset,ekonomi kültür vb tüm konularda partizanlıktan kurtulup sorgulama yeteneği ile çok hızlı gelişen teknolojiyi çok iyi şekilde yakalayabiliriz. Türkiye’nin her anlamda öncü olmasını beklemek yanlış olur fakat finansal okuryazarlık konusunda bu kadar çok bilgili olduğunu iddaa eden bireylerin tüm ekosistemin evrildiği yeni kültürlere bu kadar uzak olmamasını temenni ederek bitireyim.Tokenizasyonu değil ekosistemi ve gelişen teknolojiyi anlama çabasıyla okuyan kişilerin artması dileğiyle..
Yazıyı olduğu gibi çevirmek için elimden geleni yaptım ve anlam kaymaları haricinde hiçbir yerine dokunmadım. Aşağıya yazının orjinal linkini(ingilizce) bırakıyorum. Ayrıca eğer hala sahip değilseniz hepinizi REDDIT kullanmaya davet ediyorum.
Sevgiler..
Video içinde olan Linkler::
Yazar Reddit:: https://www.reddit.com/user/Jxntb733/
DAO lar ile ilgili Data için:: https://deepdao.io/#/deepdao/dashboard
Bu tarz sade anlatımlı ve belki de bir kişiye dahi faydalı olabilecek yazıları mutlaka paylaşacağım. Hem öğrenmek hem de ben öğrenirken bana eşlik etmek isterseniz;
Hoodies ©️ Sosyal Medya Hesapları::
- Discord:: https://discord.gg/hoodiescommunity
- Telegram:: https://t.me/HoodiesChannel
- Youtube:: https://www.youtube.com/c/HoodiesCommunity
© = community*
