Starknet Yol Haritası 2023 & 2024
Bu yazımızda, 2023 ve 2024 yıllarında Starknet’in planladığı güncellemeler ve geliştirmelerden bahsedeceğiz. Starknet üzerindeki geliştirmeler ve güncellemeler alfa aşaması bitinceye kadar devam edecek. Yol haritasının büyük bir çoğunluğu güncelleme odaklı olacak.
Starknet Nedir?
Starknet bir Geçerlilik (Validity) Rollup’ıdır. Yüksek verim, düşük gaz maliyetleri ve Ethereum Katman 1 güvenlik seviyelerinde koruma sağlar. Starknet, büyük yer kaplayan ve karmaşık L1 hesaplamalarını zincir dışında STARK kanıtlarını kullanarak daha ucuz L1 doğrulaması yapar ve kanıtları Ethereum’a göndererek Ethereum’u ölçeklendirmeyi amaçlar. Cairo, StarkWare tarafından 2 yıl önce piyasaya sürülen ve Starknet için uygulama geliştirmek için kullanılan bir yazılım dilidir.
Starknet Güncellemeleri
Starknet hâlâ Alfa aşamasında olan bir ağdır. Bu nedenle ağda geliştirme ve iyileştirme süreçleri devam etmektedir. Yol haritasına göre 2023 ve 2024 yıllarında da ağ güncelleme almaya devam edecek.
- Starknet v0.11 Güncellemesi (Nisan 2023)
Bu güncelleme ile birlikte Cairo 1.0 kontratlarına geçiş yapılarak Rust tabanlı bir dil kullanılmaya başlandı.
- Starknet v0.12.0 Güncellemesi (Temmuz 2023)
Starknet v0.12.0 güncellemesi ile birlikte ağdaki performansta artış hedeflendi. v0.12.1 versiyonu ile başarısız işlemlerin blokta yer alacağı önemli bir güncelleme geldi. v.0.12.2 versiyonu ile kullanıcı deneyimi sorunlarını gidermek ve sequencer’ı(sıralayıcı) spam saldırılarından korumak için işlem yapmayı daha sorunsuz hale getirmek amaçlandı. Ayrıca durum farklılıklarını imzalayabilen yeni bir uç nokta aracılığıyla P2P kimlik doğrulamasının etkinleştirilmesi; bekleyen bloklar ve bekleyen durum güncellemeleri arasındaki olası uyumsuzlukların çözülmesi; tek bir işlem için maksimum adım sayısının 1 milyondan 3 milyona çıkarılması ve TPS’yi iyileştirme gibi geliştirmeler yer aldı.
- Starknet v0.13.0 Güncellemesi (2024 Q1)
v0.13.0 güncellemesi ile birlikte işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltacak olan bir güncelleme planlanıyor. Bu güncelleme, mevcut işlem maliyetlerinin %95'ini temsil eden L1 (Ethereum) veri maliyetini düşürmeyi hedeflemektedir. Ethereum’un EIP-4844 ve onun Volition (off-chain veri erişilebilirliği) özelliği, veri maliyetlerini önemli ölçüde azaltacaktır. Buna ek olarak Ethereum’un EIP-4844 (Shard Blob Transaction) önerisinin 2023'ün son çeyreğinde kabul edilmesi bekleniyor.
- Starknet v0.14.0 Güncellemesi (2024 Q1)
Starknet’in 2024 yol haritasında gelişimin önemli alanlarından biri, ağ sıkışıklığı sırasında kullanıcı deneyimini iyileştirmek amacıyla bir ücret piyasasının tanıtılmasıdır. Şu anda ağda bir sıkışıklık oluştuğunda, işlem beklemeleri herkes için artar. Bu sorunu çözmek için Starknet, sürüm 0.14.0'da bir ücret piyasası tanıtmayı planlıyor. Ücret piyasası, Starknet’in sınırlı kaynaklarını sadece işlemlerin sırasını takip etmek yerine kullanıcıların bir işlem için ödeme yapma isteklerine göre etkili bir şekilde tahsis etmelerine izin verecek. Bu güncelleme ile yüksek ağ etkinliği dönemlerinde bile kullanıcılar için daha öngörülebilir ve sorunsuz bir deneyim amaçlanıyor.
- Starknet v0.15.0 Güncellemesi (2024 Q1)
Starknet, v.0.15.0 sürümünden itibaren sabit ve daha kısa blok aralıkları oluşturacak. Bir Starknet bloğu ile onun ispatı arasındaki 1:1 ilişki ayrılacak ve ispatlar bir veya daha fazla Starknet bloğunun bütünlüğünü doğrulayabilecekler. Bu değişiklik ile sabit blok aralıkları oluşturularak daha tutarlı ve öngörülebilir ağ davranışı sağlamak amaçlanıyor.
- Regenesis
Starknet, Regenesis sürecinden geçecek. Bu, ağ için kesinti olmayan ve ağın durumunun sıfırlanmadığı sorunsuz bir olay olacak. Regenesis, Starknet’in yol haritasındaki son planlanmış büyük değişiklik olacak ve gelecekteki büyük değişikliklerin Ethereum’da olduğu gibi yönetişim kararları ile onaylanması sağlanacak.
Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz! Twitter profilime https://twitter.com/0xRemiss linkinden ulaşabilirsiniz.
Hoodies Resmi Kanalları
- Telegram: https://t.me/HoodiesChannel
- Twitter : https://twitter.com/HoodiesCT
- Youtube: https://www.youtube.com/c/HoodiesCommunity
- Discord: https://discord.gg/hoodiescommunity
- Spotify: https://open.spotify.com/show/5RxuoJxXK9YtHMLQ9w9R60?si=71cae00db87d4625
- Twitch: https://www.twitch.tv/hoodiescommunity
