- Yeni nesil likidite toplama
- Ücretsiz ve gazsız takas — başarısız takaslar için ücretleme yok
- MEV koruma
- Zincirler arası işlem yapabilme
Uniswap kurucusu Hayden Adam, AMM’ler ve diğer likidite kaynakları arasında takas için açık kaynak (GPL) ve izinsiz yeni bir Dutch auction tabanlı protokolün duyurusunu yaptı. Şüphesiz en büyük DeFi protokollerinden birisi olan Uniswap, Uniswap X hamlesiyle DeFi’ye yeni bir soluk getirmek istiyor.
Duct Auction Modeli
Uniswap X, kullanıcılara en iyi işlemi sunmak için Dutch auction olarak bilinen bir emir türü kullanır. Emirlerin ve havuzların bozulan yapısı, likidite sağlayıcıları arasında kullanıcılar için en iyi fiyatı mümkün olan en kısa sürede bulma konusunda rekabetçi bir pazar yaratırken, kendileri için küçük bir kâr marjını saklı tutar.
Normal limit emirlerinin aksine Dutch emirleri, bloğa dahil edilme zamanına bağlı olarak değişen bir fiyatta gerçekleşir. Emir, kullanıcı için mevcut piyasa fiyatından daha iyi olduğu düşünülen bir fiyatta başlar — Örneğin, 1 ETH 1000 USDC olduğunu kabul edelim. Bir satış emri 1 ETH karşılığında 1050 USDC bir fiyatla başlayabilir. Daha sonra emrin fiyatı, kullanıcının kabul etmeye istekli olduğu en kötü fiyata ulaşana kadar zamanla düşer (örneğin 1 ETH başına 995 USDC).
Likidite sağlayıcılar, bir siparişi kârlı hale geldiği anda doldurmak için teşvik edilirler. Çok uzun süre beklerlerse, başka bir likidite sağlayıcının daha küçük bir kar ile emri kabul etme riskini taşırlar.
Yeni Nesil Likidite Toplama
Onchain(zincir üstü) yönlendirme, giderek daha önemli ve karmaşık bir sorun hale geldi. Onchain ticaretteki yenilikler likidite havuzlarının patlamasına yol açmaya başladı. Yeni L2'ler ve daha fazla onchain protokol, likiditenin bölünmesine yol açıyor. Tüm bunlar likiditeyi yönlendirmeyi daha da zorlaştırıyor.
Uniswap X bunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Protokol, üçüncü taraf AMM havuzları veya kendi özel havuzlarını kullanarak swapları(takasları) doldurmak için tüm dış kaynakları kullanmayı hedefliyor.
Gazsız ve Ücretsiz Takaslar
Uniswap X ile takas yapan bir kullanıcının emri offchain(zincir dışı) imzalanır ve kullanıcı adına gaz ödeyen likidite sağlayıcılar tarafından zincir üstünde yayınlanır. Kullanıcılar gaz ödemediği için, işlem yapmak için veya başarısız bir işlem için bir ağın yerel token’ına (örneğin ETH, MATIC) ihtiyaçları yoktur ve hiçbir şey ödemezler. Likidite sağlayıcıları gaz ücretini takas fiyatına ekler ancak daha iyi bir fiyat için rekabet etmek üzere birden fazla siparişi birleştirerek işlem maliyetlerini düşürebilirler.
Kullanıcılar bazı durumlarda gaz öder. Permit2'nin ilk kez yapılan bir takasta onay alması için gaz ödenir. Ek olarak yerel ağ tokenlarının satış sırasında paketlenmesi(ETH-WETH) gerekir, bu da gaz maliyeti oluşturur.
MEV Koruması
MEV, günümüzde onchain takasın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan biri olup, takas fiyatlarının daha kötü olmasına neden olmaktadır. AMM’lerden farklı olarak Uniswap X, bir emrin ürettiği fazlalığı fiyat iyileştirme şeklinde takasçılara geri göndererek kaybedilen değeri azaltır.
Crosschain(Zincirler arası) Takaslar
Uniswap X, kullanıcının takas ve köprülemeyi tek bir eylemde yapabilmesine olanak sağlar. Likidite sağlayıcı, kullanıcının varlıklarını hedef zincire aktararak bir emri doldurur. Varlıklar önce reaktör sözleşmesine gönderilir, daha sonra bunlar kullanıcının adresine iletilir. Hedef zincirdeki reaktör sözleşmesi, emrin belirlenen son tarihten önce yerine getirildiğini kaydeder ve oracle aracılığıyla kullanıcının emrinin yerine getirildiğini onaylayan bir mesajı ilk zincirdeki reaktör sözleşmesine iletir.
Uniswap X şuanda Beta sürümünde ve çoğu emir hâlâ klasik yönlendirmeden geçiyor. Sisteme daha fazla likidite sağlayıcı girdikçe ve parametreler ayarlandıkça, daha fazla işlemin UniswapX üzerinden yönlendirilmesi planlanıyor.
Bu yazıda Uniswap X’in özelliklerini basitleştirerek anlatmaya çalıştım. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere!
Twitter profilime https://twitter.com/0xRemiss linkinden ulaşabilirsiniz.
Hoodies Resmi Kanalları
- Telegram: https://t.me/HoodiesChannel
- Twitter : https://twitter.com/HoodiesCT
- Youtube: https://www.youtube.com/c/HoodiesCommunity
- Discord: https://discord.gg/hoodiescommunity
- Spotify: https://open.spotify.com/show/5RxuoJxXK9YtHMLQ9w9R60?si=71cae00db87d4625
- Twitch: https://www.twitch.tv/hoodiescommunity
