HoodDeFi | #3

5 min readNov 5, 2022

DeFi’ın kullanılırlığı arttıkça aynı hızla DeFi platformları hayata geçmeye başladı. Bu sayımızda belli başlı ağlarda en çok kullanılan DeFi platformlarından bahsedeceğiz.

Ethereum akıllı sözleşmelerinin DeFi araçlarının ortaya çıkmasını sağlamasından kaynaklı olarak bir çok popüler DeFi aracı Ethereum ağı üzerinde faaliyet göstermekte. Bir çoğunun da multichain olarak bir çok ağda aynı anda hizmet verdiğini ifade etmeliyim.

1- MakerDao

MakerDao kripto varlıklarla teminatlandırılmış bir stabil coin yaratma amacıyla ortaya çıkmış bir platformdur (CDP). MakerDao’nun stabil coini $DAI dir. $DAI USD ye endekslenmiş bir stabil coindir. Değeri her zaman 1$’a eşit tutulmaya çalışılmaktadır.

MakerDao $DAI yi stabil tutarken kripto varlık teminatlarından faydalanır. $DAI elde edebilmeniz için alacağınız tutardan daha önceden belirlenmiş bir oranda kripto varlığı teminat göstermeniz gerekir. Teminat varlığınız belirli oranda değer kaybederse teminatınızı kaybetme riskiniz vardır.

Örnek vermek gerekirse 100 $DAI alabilmek için 150$ değerinde kripto varlığınızı teminat olarak bırakırsınız. Eğer teminatınız 100$ değeri altına düşerse de fonunuzun bir kısmını veya düşüşün oranına göre tamamını kaybedebilirsiniz.

Projeler kripto varlıkların yüksek volatiliteye sahip olması sebebiyle kendilerini garantiye almak adına aşırı teminatlandırma yolunu seçebilirler. Örn: 300$ ederinde $ETH teminatınız karşılığında 100 $DAI alabilmeniz.

MakerDao‘da teminat karşılığı elde ettiğiniz $DAI leri DeFi platformları arasında transfer edebilir bir çok DeFi platformunda kullanabilirsiniz.

2- Lido

Lido liquid staking özelliği ile oldukça popüler hale gelmiştir ve getirdiği bu özellilk DeFi araçlarının kullanımını yaygınlaştırmak adına oldukça önemli bir adım olmuştur. Peki nedir bu Liquid Staking ?

Liquid Staking faiz getirisi elde etmek amacıyla stake ettiğiniz assetlerin kilitli halde durup kullanılamaz halde olmasının önüne geçer. Platformun desteklediği assetleri stake ettiğiniz zaman bunun birebir karşılığı olan st(Asset) şeklini alırsınız. Bu assetleri de DeFi araçlarının bir çoğunda kullanmaya devam edebilirsiniz.

Örneğin 1 $ETH aldınız ve bunu stake edip gelir elde etmek istiyorsunuz. Lido size stake işlemi karşılığında 1 $stETH verir ve siz yatırım yaparken aynı zamanda yatırım miktarınız kadar bir tutarı başka platformlarda kullanma fırsatına kavuşursunuz. $ETH lerinizi geri almak istediğiniz zaman ise örneğe göre ifade etmek gerekirse 1 $stETH yi platforma geri verip 1 $ETH nizi alabilirsiniz.

İşlemin riskli olarak ifade edilebilecek kısmı ise aldığınız $stETH leri kullanırken zarara uğrayıp bir kısmını ya da tamamını kaybederseniz kalan kısım kadar $ETH alabileceğinizdir. Stake karşılığı aldığınız tokenlerin likiditesinin de az olduğunu olası sert hareketlerde daha fazla etkilenip peg in bozulabileceğini unutmayalım.

Halihazırda Lido $ETH $SOL $MATIC $DOT ve $KSM desteklemektedir. Fakat tüm liquid staking platformları benzer mantıkla çalıştığı için stake ettiğiniz assetlerden daha fazla yararlanmanın yolunu öğrendiğinizi düşünüyorum.

3- Curve, Uniswap ve PancakeSwap

Bu üç platformu birlikte anlatmak istiyorum çünkü her üçü de oldukça popüler ve benzer faaliyetleri olduğunu söyleyebilirim. Curve, Uniswap ve PancakeSwap birer DEX’tir (Merkeziyetsiz Borsa). Bu platformlarda desteklenen her ağ için takas işlemleri yapabilirsiniz. Daha önceki yazılarımda da ifade ettiğim gibi bu tarz işlemleri CEX ( Merkezi Borsa) lerde yapmaya göre birtakım avantajları ve dezavantajları var. Avantajlarına örnek vermem gerekirse; ilk ve en önemli gördüğüm avantajı fonlarımı kimseye emanet etmek zorunda olmamak. Bildiğiniz gibi merkezi borsalardaki fonlarınız borsanın kendi cüzdanlarında bulunmakta. Büyük borsalarda risk az olsa da art niyetli olabilecek kişilere fonlarımı tamamen teslim etme fikri bana cazip gelmiyor. Yine de kedi cüzdan güvenliğinizi yeterince sağlayamayacağınızı düşünüyorsanız eğer merkezi borsaları tercih etmeyi de düşünebilirsiniz.

Dezavantajlar için örnek vermem gerekirse likiditenin sığ olduğu platformlarda işlem yaparken slippaj oranının fazla olması sebebiyle takas ettiğiniz ürünün almanız gerekenden daha azı elinize geçebilir. Yine benzer bir sıkıntı olan Price Impact likidite az olan token çiftiyle yüklü miktarda işlem yaparken fiyatta oluşabilecek değişimi ifade eder. Bu oran fazlaysa işlemden almayı beklediğiniz miktarda token alamayabilirsiniz. Bir başka dezavantaj da işlemlerinizi blockchaine kaydedilmesi için ödediğiniz gas ücretleri. Ağdaki yoğunluğa bağlı olarak yüksek gas ücretleri ödemeniz gerekebilir.

Bu dezavantajlar sizlerin onayı olmadan gerçekleşecek durumlar değildir. İşlemlere onay vermeden önce bu değerleri görebilir ve kabul ediyorsanız işleme başlayabilirsiniz. Bu değerler üzerinde bir zarar oluşma durumu ortaya çıkacaksa kontrat transactionu iptal eder.

Dex’lerde kazanç sağlayabileceğiniz bir diğer nokta poollara token çifti eklemektir. Platformlar likidite eklediğiniz token çiftinde yapılan her swap işlemine ödenen komisyonun bir kısmını likidite sağlayıcılarına dağıtır. Likiditeniz oranında işlem ücretlerinden gelir sağlayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta Impermanent Loss adı verilen kayıp durumu. Kısaca token çiftinden birinin fazlaca değer kazanması ya da değer kaybetmesi durumdan oluşabilecek kardan zarar durumu diyebiliriz. Bu konuyu sonraki sayılarda detaylıca ele alacağız.

4- Aave

Aave’nin popüler olması sebebi ‘’Flash Loan’’ denilen flaş krediler diyebiliriz. Flash Loan detaylıca anlatılması gereken bir konu ve ileriki sayılarımızda yer vereceğiz. Kısaca ifade etmek gerekirse aynı blok içinde ve tek bir işlemde borç alıp bu borcu kapatma işlemi diyebiliriz.

Fazla detaya inmeden devam edelim. Aave MakerDao benzeri faaliyet gösteren bir Lending-Barrow platformudur. Kullanıcılara tokenlerini borç verip faiz geliri elde etme veya bir miktar faiz ödemeleri karşılığında borç alma fırsatı sunar. MakerDao’da ifade ettiğim gibi borç alırken farklı tokenler ile teminat göstermeniz gerekmektedir.

Aave’nin farklı versiyonları var ve versiyonlar üzerindeki kabul edilen assetler ve TVL’ler farklı. Örneğin Aave V2 Ethereum, Avalanche gibi Layer1 ağları desteklerken V3 Arbitrum, Optimisim gibi Layer 2 ağlarını destekler.

İşlem yaparken dikkat etmeniz gereken konulara MakerDao’yu anlatırken değindiğim için bu noktada tekrar etmeyeceğim.

5- dYdX

dYdX bir Derivatives’tir. Türkçe olarak ifade etmek gerekirse türev işlemler yapabileceğiniz bir merkeziyetsiz platformdur. dYdX merkeziyetsiz olarak kaldıraçlı işlemler yapılabilmesi ile popüler olmuş bir platformdur. Merkezi borsaların kaldıraçlı işlemlerinde manipülatif hareketlerin fazlaca olması kitleleri merkeziyetsiz platformlara yönlendirmiştir. Şu an aylık 100k $ hacime kadar işlem ücreti ödenmemesi gibi bir takım teşvik politikaları da popülerliğini korumasının sebepleri arasındadır. Geçtiğimiz günlerde faaliyet gösterdiği ağda değişiklik yapacağını açıklamaları sonrasında aynı popülerlikte kullanılmaya devam edip etmeyeceği de merak konusu.

Kaldıraç veya margin işlemlerde Dexler özelinde olmayan risklere dikkat etmek gerektiğini de ifade etmeliyim. İster merkezi ister merkeziyetsiz bir platformda işlem yapıyor olun. Kripto varlıklar volatilitesi yüksek varlıklar olduğu için riskinizi yönetebilecek durumda değilseniz bu tarz platformlardan uzak durmanız yararınıza olacaktır.

Popüler DeFi uygulamaları listesi bu şekilde uzar gider. Bu yazıda farklı DeFi araçları arasında en popüler olanlarından birkaç tanesini anlatmak istedim. Artık DeFi araçları arasında ne tür kazanç yolları olduğu konusunda bilgilenmeye başladık. Serinin ileriki sayılarında farklı fırsatlardan da bahsetmeye devam edeceğim.