HoodDeFi | #5

6 min readNov 19, 2022

YIELD FARMING & STAKING ÜSTÜNE

YIELD FARMING NEDIR?

Likidite madenciliği olarak da bilinen Yield Farming, kripto para sahiplerinin varlıklarını kilitlemelerine izin veren ve karşılığında onlara ödüller sağlayan bir süreçtir.

Sabit veya değişken faiz elde etmek için DeFi protokolleri aracılığıyla kripto para ödünç vermeyi içerir.

YIELD FARMING NASIL İŞLER

Yield farming’in ilk adımı, esasen fon içeren akıllı sözleşmeler olan bir likidite havuzuna fon eklemeyi içerir. Bu havuzlar, kullanıcıların token alışverişinde bulunabileceği, ödünç alabileceği veya ödünç verebileceği bir piyasaya güç sağlar. Fonlarınızı bir havuza ekledikten sonra resmen likidite sağlayıcısı olursunuz. Buna da Liquidity Providing denilir.

Yield Farming yapmak için işlem basamakları nasıl olur?

- Likidite sağlayıcıları, bir likidite havuzuna para yatırır.

- Yatırılan fonlar DAI, USDC, USDT gibi stabilcoin veya ETH, BTC gibi fiyatları değişken olan kriptoparalar olabilir..

- Bir havuza fon eklemek için başka bir teşvik de, havuza fon ekleyen kullanıcıya platformun kendi tokenini veya başka bir tokeni ödül olarak sunmasıdır. Ayrıca bir diğer avantajı da platform tarafından piyasada çok yaygın olmayan bir token de ödül olarak sunulabilir ve kullanıcıları bu şekilde çekmeye çalışabilir.

- Getirileriniz, yatırdığınız miktara ve protokolün belirlediği kurallara bağlıdır.

- Platform tarafından verilen ödül tokenlerinin, bir diğer ödül havuzu veya farklı platformda kullanarak veya yeniden yatırarak gelir maksimize eden karmaşık yatırım zincirleri oluşturabilirsiniz.

Likidite madenciliği sunan bazı defi protokolleri ve kilitli varlık değeri aşağıdaki tablodaki gibidir.

Özellikle, Ethereum ağında başlamış olan Compound, merkezi olmayan bir lending(borç verme) ve borrwoing (borç alma) protokolünü hizmete açtığında, Defi’de tamamen yeni bir ufuk açtı. Bu da yatırım getirilerini en üst düzeye çıkartmak isteyen büyük miktarda kullanıcıyı da kendine çekmiş oldu. Yani özünde lending/borrowing bir yield farming sürecidir. Bir önceki yazımızda da değindiğimiz LP’ler esasında elinizdeki fonları havuzun likidite derinliğini arttırması için ödünç verdiğiniz için bir yield farm örneğidir. Lending ile arasında ufak farklar olmasına rağmen özünde ödünç verme üstüne kuruludur.

AVANTAJLAR

- Yeni bir platform yüksek getiri oranları sunacağı için erken kullanıcı kar elde edebilir.

- Lending/borrowing imkânı sunan platformlardaki fonlara kolayca erişim sağlanabildiği için kapitale ulaşım kolaylaştırabilir ve bunu düşük faiz oranları ile yapabilir.

- dApp Kullanılabilirliği: Kullanıcı ara yüzü basitliği ve getirileri anlık takip edebilmek ve bunun kontrolünün kullanıcıda olduğunu bilmek kullanıcıyı hem takip hem işlem hem de zaman konusunda çekebilir.

Kolay ve Hızlı Uygulama: Bir likidite madencisi olmak için, yalnızca iki gerekli öğeye ihtiyaç vardır: Bir kripto cüzdanı ve bir platfrom. Yield farming’e giriş engeli nispeten düşüktür ve bu da varlıklarında daha yüksek getiri arayan kripto yatırımcılarının büyük ilgisini çeker.

- İnanılmaz Yüksek Yıllık Yüzdelik Kazanç(APY): Stake protokollerinde USDT, USDC veya DAI gibi sabit paralarda geleneksel finansın üstünde APY’ler norm olarak uygulansa da(yatırımcı çekmek için), kendi platform tokeninin farmingine %100'e kadar APY sunabilir.

DEZAVANTAJLAR ve RISKLER

- Getiri oranları çoğunlukla değişken olacağı için yatırılan tokenin birim fiyat değişimi ile getirdiği ödül miktarı dengeli değilse zarara uğratabilir.

- Yüksek getiri oranı sunan platformlardaki ‘’finansal’’ sürdürülebilirlik.

- Volatilite: Fonların yatırıldığı platform eğer süreli bir havuz sunuyorsa süreç boyunca kilitlediğiniz varlıkların fiyatı düşerse süre bitimini beklemek zorunda olacağınız için zarar edebilirsiniz.

- Akıllı Kontrat Riski: Platform akıllı kontratlarındaki hata, açık veya platform hack riski.

- Kısa Vadeli Ödüller: Likidite madenciliği bir boğa piyasasında güçlü bir şekilde büyümesine rağmen yine de oldukça istikrarsızdır, bu nedenle tutarsız getiri riski vardır. Giriş kolaylığına göre karlı strateji oluşturulması ve anlaşılması zordur.

- Gaz Ücretleri (Özellikle Ethereum’da Yüksek Gaz Ücretleri ancak genel olarak ağ kullanım kesintileri): Kısaca, gaz ücretleri. Bu nedenle kullanıcılar, kazanç hesaplaması yaparken gaz ücretlerini de maliyet olarak düşünmelidirler.

- Daha Büyük Sermayeye Sahip Olanlar İçin Avantajlar: DeFi, herkesin verim çiftçiliğine katılmasına izin verir, ancak çok fazla başlangıç sermayesi olan kullanıcılar için ödüller önemli ölçüde daha yüksek olacaktır. Dolayısıyla, elde edilen ödül tokeni üstünde ciddi bir satış baskısı olacağı için uzun vadede karlılık düşebilir hatta eğer fiyatı değişken bir fon kullanılmış ise genel piyasa değişimi nedeniyle kullanıcı zarar bile edilebilir.

- Impermanent Loss(Kalıcı Kayıp Riskleri): Bu, bir ticaret çiftindeki oynaklık nedeniyle bir likidite sağlayıcısının (LP) uğradığı geçici kayıp olarak bilinen IL(impermanent loss) anlamına gelir. Ancak ben buna kalıcı kayıp diyorum ve bu da AMM protokollerinin en büyük handikaplarından biridir ve bir AMM içindeki tokenlerin fiyatı herhangi bir yönde çok hızlı bir şekilde farklılaştığında ortaya çıkar ve bir token dengesizliğine neden olur. Özellikle borç alma-verme protokollerinde likidasyon riski doğurabilir.

- Dolandırıcılık ve Rug Pull: Fonların yatırıldığı protokollerin kötü niyetli olup ödül olarak yatırılan parayı havuzdan akıllı kontratlar ile çekmesidir.

Anlaşılacağı üzere, DEFI protokolleri benzer şekilde çalışır, ancak ödül sistemi farklı ve platforma özgü olabilir. Bir platforma borç veren, protokole likidite sağlayarak bir kredi sunar ve ardından verilen krediden getiri elde eder. Borç verenin getiri oranı, sağladıkları kripto varlıklara yönelik arz ve talep oranına göre hesaplanır ve bu oran elbette zaman zaman dalgalanabilir. Yine aynı özelliklerde çalışan bir protokol sabit getiri oranı seçme olanağı da sunabilir. Ayrıca ödül olarak verilen tokenler yönetişimde söz sahibi olmak isteyen kullanıcılar için cazip olabilir ve platforma likidite sağlayabilirler. Bazı platformlar ise bir kasaya fonları kabul edip periyodik olarak birden fazla DEFI platformu arasında dolaşarak kasayı dengeler ve en iyi getiri olanaklarını sunmaya çalışır.

Yield Farming Türleri:

Likidite sağlayıcısı: Kullanıcılar, protokole likidite sağlamak için bir DEX’e iki(veya daha fazla) token yatırır. Borsalar, likidite sağlayıcılarına takas edilen iki tokeni takas etmek için küçük bir ücret alır. Bu ücret bazen yeni likidite havuzu (LP) tokenlerinde ödenebilir.

Lending(Borç Verme): Madeni para veya jeton sahipleri, akıllı bir sözleşme yoluyla borçlulara kripto ödünç verebilir ve krediye ödenen faizden getiri elde edebilir.

Staking: DeFi dünyasında iki tür stake etme vardır. Ana kullanım yöntemi, bir kullanıcıya, bir PoS ağına güvenlik sağlamak için fonlarını ağa stake etmek için bir ödeme yapıldığı yöntemdir. İkincisi, bir DEX’e likidite sağlayarak kazanılan LP tokenlerini stake etmektir. Bu, kullanıcıların daha fazla getiri elde etmek için hem LP sağladıkları için getiri hem de daha sonra stake edebilecekleri LP tokenlerinden de ayrıca token kazandıkları için platformdan iki kez getiri elde etmelerini sağlar.

Bazı Terimler:

Kilitlenen Varlıkların Toplam Değeri (TVL)

Kilitlenen Toplam Değer (TVL), bir protokolün likidite havuzunda kilitli olan tüm fonların toplamıdır. Bu, bir verim çiftçiliği platformunun ne kadar sağlıklı olduğunu ölçmek için çok önemli bir ölçüdür. Kilitlenen Toplam Değerdeki bir artış, bir platformda verim çiftçiliğinde bir artışa yol açar.

APR ve APY

Yield, bir likidite sağlayıcısının kripto para varlıklarını ödünç vermek için alabileceği yıllık getiridir. Bu genellikle ya “yıllık yüzde oranı (APR)” ya da “yıllık yüzde getiri (APY)” olarak yüzde olarak yazılır. Aralarındaki fark ise APR bileşik getiri etkisini hesaba katmazken APY ise bunu dikkate alır. AMM, geleneksel finansal yatırımların aksine faiz oranlarını arz ve talebi kullanarak hesapladığı için getiriler günlük olarak değişebilir.

Sorumluluk Reddi: Kripto para birimleri spekülatiftir, karmaşıktır ve önemli riskler içerir, oldukça değişkendirler ve ikincil faaliyetlere karşı hassastırlar. Performans tahmin edilemez ve geçmiş performans gelecekteki performansın garantisi değildir. Bu bilgilere güvenmeden önce kendi koşullarınızı düşünün ve kendi tavsiyenizi alın. Ayrıca herhangi bir ürün veya hizmetin yapısını (yasal statüsü ve ilgili düzenleyici gereklilikler dahil) doğrulamalı ve herhangi bir karar vermeden önce ilgili düzenleyicilerin web sitelerine danışmalısınız.

Kaynaklar:

1- https://docs.uniswap.org/protocol/concepts/V3-overview/glossary

2- https://docs.uniswap.org/protocol/introduction

3- https://www.coinbureau.com/guides/yield-farming/

4- https://crypto.com/price/yieldfarming

5- https://decrypt.co/resources/what-is-yield-farming-beginners-guide

6- https://blockworks.co/what-is-yield-farming-what-you-need-to-know/

Makalemizi okuduğunuz için teşekkür ederiz!

Twitter profilime https://twitter.com/LayerThird linkinden ulaşabilirsiniz.